بیماری‌های آمیزشی متداول و علائم‌شان

تاریخ نشر :

توضیح : در این متن اشاره مختصری به برخی از بیماری ها آمیزشی شده و این متن شامل همه بیماری ها و علائم نمی شود.

فهرست

بیماری آمیزشی چیست

بیماری‌های آمیزشی بیماری‌هایی هستند که از شخصی به شخص دیگر به دنبال تماس جنسی (سکس) منتقل می‌شوند. علت این بیماری‌ها باکتری یا ویروس‌هایی هستند که از طریق مایعات بدن از فردی به فرد دیگر در طی فعالیت جنسی منتقل می‌شوند. در بعضی از موارد تنها راه انتقال این بیماری ها تماس جنسی است ولی در بعضی موارد تماس جنسی تنها یکی از راه هایی است که این بیماری می تواند منتقل شود (مانند هپاتیت و اچ‌آی‌وی).

ابتلا به این ویروس ها و باکتری ها لزوماً در فرد ایجاد بیماری نمی کنند و ممکن است فرد مبتلا فقط ناقل بیماری شود. به بیماری های آمیزشی در زبان انگلیسی STD مخفف "sexually transmitted diseases" یا STI مخفف "sexually transmitted infection" به معنی "عفونت منتقل شده از راه جنسی" گفته می شود.

چه شما مرد باشید و چه زن، چه همجنس گرا و چه دگرجنس گرا و هر موقعیتی که در رابطه جنسی با شریک خود داشته باشید و چه از راه دهانی، مقعدی یا مهبلی تعامل جنسی داشته باشید ممکن است به این بیماری ها دچار شوید.

استفاده از کاندوم‌ در کاهش انتقال بیماری‌های آمیزشی بسیار موثر است ولی نه به صورت کامل و نه در همه موارد.

علائم بیماری‌های آمیزشی همیشه به راحتی قابل مشاهده نیستند. اگر می‌پندارید که علائم این بیماری‌ها را دارید یا اینکه احتمال می دهید در رابطه جنسی که داشته اید احتمال انتقال این بیماری ها وجود داشته، نزد دکتر بروید. برخی از بیماری‌های عفونی به راحتی درمان و از بین می‌روند، اما برخی دیگر نیازمند یک دروه‌ی طولانی هستند و برخی هم درمان قطعی ندارند و فقط می توان آنها را کنترل کرد.

در هر صورت، ارزیابی و تشخیص سریع بیماری اهمیت زیادی دارد و تشخیص زود هنگام می تواند از آسیب ها بکاهد. اطلاع‌رسانی به شریک های جنسی نیز اهمیت دارد تا آنها هم سنجش و در صورت نیاز درمان شوند. در صورت عدم درمان، بیماری‌های آمیزشی در بدن پیشرفت میکنند و خطر ابتلا به دیگر بیماری‌ها را بالا می‌برند.

در بسیاری از بیماری‌های آمیزشی شما ممکن است مبتلا باشید بدون اینکه هیچ علامتی در شما پیدا شود. حتی اگر شما علائمی نداشته باشید، هنوز در معرض انتقال عفونت به شرکای جنسی خود هستید. به همین دلیل مهم است که نکات محافظتی و پیشگیری از انتقال را در نظر بگیرید، مثل استفاده کردن از کاندوم هنگام رابطه‌ی جنسی و همچنین به طور مرتب برای تشخیص روند بیماری پیش دکتر خود بروید. بنابرین شما می‌توانید یک عفونت بالقوه را در خود پیدا کنید و آن را پیش از انتقال به افراد دیگر درمان کنید. برخی از این بیماری‌ها، مثل هپاتیت، حتی بدون تماس جنسی هم منتقل می‌شوند. اما برخی دیگر مانند سوزاک، تنها از طریق تماس جنسی امکان انتقال دارند.

کلامیدیا

نام انگلیسی : Chlamydia

کلامیدیا یک عفونت باکتریایی مربوط به دستگاه تناسلی است. تشخیص این بیماری برای شما ممکن است دشوار باشد زیرا اغلب در مراحل اولیه خود علائم خیلی کمی دارد (یا حتی بدون علامت خاصی هستند). این علائم وقتی بروز می‌کنند که معمولا یک تا سه هفته از آلودگی شما به این عفونت گذشته است. حتی وقتی علائم آن نمایان می‌شود، اغلب ملایم و گذرا هستند.

علائم کلامیدیا :

  • ادرار دردناک
  • درد در ناحیه‌ی زیرین شکم
  • ترشحات ناخودآگاه مهبلی در زنان
  • ترشحات تناسلی در مردان
  • احساس درد هنگام نزدیکی، در زنان
  • بیضه درد در مردان

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • انتقال از مادر به نوزاد هنگام زایمان

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

سوزاک

نام انگلیسی : Gonorrhea

سوزاک یک عفونت باکتریایی در دستگاه تناسلی است. علائم اولیه‌ی سوزاک عموما بین ۲ تا ۱۰ روز و در بعضی موارد چند ماه بعد از آلوده شدن، نمایان می‌گردد.

علائم سوزاک :

  • ترشحات خونی یا سفت از آلت تناسلی در زنان و مردان
  • درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار
  • خونریزی قاعدگی غیر طبیعی
  • تورم و درد در بیضه‌ها
  • خارش مهبلی

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • انتقال از مادر به نوزاد هنگام زایمان

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

تریکوموناسیس

نام انگلیسی : Trichomoniasis

تریکوموناسیس یک بیماری متداول و شایع آمیزشی است که به دلیل یک انگل تک سلولی و میکروسکوپی به اسم تریکوموناس واژینالیس[1] به وجود می‌آید. این ارگانیسم در طول آمیزش جنسی با کسی که این عفونت را دارد، منتقل می‌شود. این انگل معمولا مجاری ادراری در مردان را آلوده می‌کند، اما اغلب علائمی در مردان ندارد.این انگل به طور معمول در زنان، مهبل آنها را آلوده می‌کند. زمانی که تریکوموناسیس از خود علائمی نشان می‌دهد، ممکن است تحریکی خفیف یا التهابی شدید باشد.

علائم تریکوموناسیس :

  • ترشحات شفاف، سفید، سبزیا زرد رنگ از مهبل در زنان
  • ترشحات غیر ارادی در مردان
  • بوی تیز از واژن
  • تحریک یا خارش واژنی
  • تحریک یا خارش درون آلت تناسلی مردان
  • احساس درد هنگام آمیزش جنسی
  • دفع ادرار دردناک

روش انتقال :

  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

اچ‌آی‌وی / ایدز

نام انگلیسی : HIV

اچ‌آی‌وی یک عفونت ویروسی است که سیستم ایمنی بدن انسان را مختل می کند. ویروس اچ‌آی‌وی توانایی بدن شما را در مقابله با ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها که عامل بسیاری از بیماری‌ها هستند از بین می برد و می‌تواند موجبِ ایدز شود. زمانی که شما اولین بار به عفونت اچ‌آی‌وی آلوده می‌شوید، ممکن است هیچ علائمی نداشته باشید. برخی افراد حدود ۲ تا ۶ هفته بعد از آلودگی علائمی شبیه آنفولانزا از خود بروز می‌دهند.

زمانی که این عفونت به مرحله ای می رسد که سیستم ایمنی بدن را بیش از حد معینی ضعیف می کند فرد مبتلا وارد مرحله بیماری ایدز می شود، رسیدن به این مرحله ممکن است از چند ماه پس از ابتلا به ویروس تا بیش از ده سال طول بکشد یا حتی ممکن است فرد مبتلا هیچ گاه به مرحله ایدز نرسد، رسیدن به مرحله ایدز بستگی به عوامل متعدد از جمله مراقبت های درمانی دارد که فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی دریافت می کند.

علائم اولیه‌ی اچ‌آی‌وی

  • تب
  • سردرد
  • گلودرد
  • تورم غدد لنفاوی
  • جوش
  • خستگی

این علائم اولیه معمولا در ظرف یک هفته تا یک ماه ناپدید می‌شوند و اغلب افراد آن را با دیگر بیماری‌های ویروسی اشتباه می‌گیرند. در این بازه‌ی زمانی، بدن شما به شدت عفونی شده است. تداوم بیشتر یا شدید این عفونت ممکن است تا ده سال یا حتی بیشتر در بدن شما ظاهر نشود. همچنان که ویروس مشغول ضربه زدن و از بین بردن سلول‌های ایمنی بدن شماست، شما ممکن است به علائم خفیف یا مزمن زیر دچار شوید:

  • تورم غدد لنفاوی- یکی از متداول‌ترین علائم عفونت اچ‌آی‌وی
  • اسهال
  • کاهش وزن
  • تب
  • سرفه و تنگی نفس

علائم ثانویه عفونت اچ‌آی‌وی

  • خستگی مداوم و بی دلیل
  • تعریق شبانه
  • تب و لرز کردن یا داشتن تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد(۱۰۰٫۴ فارنهایت) برای چند هفته
  • تورم غدد لنفاوی برای بیشتر از سه ماه
  • اسهال مزمن
  • سردرد مداوم
  • بروز عفونت‌های فرصت طلب و نامعمول

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • استفاده از سوزن های تزریق مشترک با فرد مبتلا
  • انتقال از مادر به فرزند در دوران بارداری و هنگام شیردهی

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

تبخال تناسلی

نام انگلیسی : Herpes

تبخال تناسلی یک بیماری بسیار مسری است که عامل آن ویروس ساده تبخال[2] یا اچ‌اس‌وی می‌باشد. این ویروس از طریق غشاهای مخاطی یا برش‌های کوچک بر روی پوست وارد بدن می‌شود. بسیاری از مردمی که مبتلا به این ویروس هستند، از بیماری خود آگاه نیستند، به این دلیل که علائمی برای آن مشاهده نمی‌کنند.علائم تبخال تناسلی ممکن است بسیار خفیف باشند بنابرین اغلب قابل نادیده گرفتن هستند. وقتی که علائم این بیماری قابل توجه می‌شوند، در مرحله‌ی اول در بدترین حالت قرار دارند. برخی از افراد مرحله‌ی دوم این بیماری را تجربه نمی‌کنند. یک سری هم ممکن است در یک بازه‌ی ده ساله چندین بار بیماری‌شان عود کند.

علائم تبخال های تناسلی :

  • برجستگی‌های کوچک و قرمز، تاول یا زخم‌های باز در نواحی تناسلی، مقعد و نزدیک آنها
  • احساس درد یا خارش در نواحی تناسلی، باسن و ران‌ها

علائم اولیه تبخال تناسلی معمولا شامل احساس درد یا خارش است که شروعش حدود چند هفته قبل از آلودگی از طریق شریک جنسی آلوده، اتفاق می‌افتد. بعد از چند روز برجستگی‌های کوچک و قرمز ظاهر می‌شوند. آنها سپس می‌ترکند و زخم می‌شوند و از درونشان، خون یا ترشح، بیرون میریزد. در نهایت، دلمه تشکلیل می‌دهند و زخم التیام می‌یابد.در زنان، دردها می‌توانند در نواحی مهبلی،اندام تناسلی خارجی، باسن، مقعد و یا دهانه‌ی رحم اتفاق بیافتند. در مردان، دردها در آلت تناسلی، بیضه‌ها، باسن، مقعد یا داخل مجرای ادراری ظاهر می‌شود.هنگامی که شما زخم‌هایی دارید، ممکن است دفعِ ادرار درناکی را تجربه کنید. تا مرحله‌ی پاک شدن از این عفونت شما حتی ممکن است درد را در ناحیه تناسلی خود نیز حس کنید. در طول یک دوره اولیه، شما ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشید، مثل سردرد، درد در ماهیچه و تب و نیز تورم غدد لنفاوی در کشاله‌ی ران.

در برخی موارد، عفونت می‌تواند بدونی هیچ درد محسوسی، فعال و مسری باشد.

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • تماس پوست به پوست
  • بوسیدن

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم، با این حال ممکن است بیماری از طریق قسمت هایی که کاندوم پوشش نمی دهد منتقل شود
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

زگیل تناسلی( عفونت اچ‌پی‌وی)

نام انگلیسی : HPV infection یا Genital warts

این بیماری توسط ویروس پاپیلومای انسانی، به وجود می‌آید که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های آمیزشی است.

علائم زگیل تناسلی :

  • تورم خاکستری یا گوشتی رنگ و کوچک در ناحیه‌ی تناسلی
  • چندین زگیل نزدیک هم که به شکل گل کلم درآمده اند.
  • خارش یا ناراحتی در ناحیه‌ی تناسلی
  • خونریزی هنگام آمیزش جنسی

در اغلب موارد زگیل‌های تناسلی علائمی ندارند. قطر زگیل‌های تناسلی ممکن است بین یک میلی‌متر تا یک خوشه‌ی بزرگ شامل تعداد زیادی از این زگیل‌ها شود.در زنان، زگیل‌های تناسلی می‌تواند روی آلت تناسلی، دیواره‌های واژن، ناحیه خارجی بین مقعد و آلت تناسلی و گردنه‌ی رحم رشد کند. در مردان نیز، ممکن است روی نوک یا تنه‌ی آلت تناسلی، بیضه‌ها یا مقعد ظاهر شوند. زگیل‌های تناسلی ممکن است به دلیل داشتن رابطه‌ی جنسی دهانی با شخص آلوده حتی در ناحیه دهان و گلوی یک فرد رشد کند.

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • تماس پوست به پوست

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • استفاده از کاندوم، با این حال کاندوم تمام قسمت های آسیب پذیر بدن را پوشش نمی دهد
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی

هپاتیت

نام انگلیسی : Hepatitis

تمام خانواده‌ی بیماری‌های هپاتیتی (A,B,C,…) کبد را مرود حمله‌ی عفونتی از نوع ویروسی قرار می‌دهند. هپاتیت B و C خطرناک‌تر از بقیه انواع آن هستند ولی هر کدام از آنها می‌تواند باعث اخلال کار کبد شوند.بعضی افراد هرگز از خود نشانه‌ای از این بیماری بروز نمی‌دهند اما برای برخی دیگر چند هفته بعد از آلوده شدن علائم زیر حاصل می‌گردد.

علائم هپاتیت :

  • خستگی
  • تهوع و استفراغ
  • احساس درد و ناراحتی شکمی، مخصوصا در قسمت کبد، سمت راست بدن زیر دنده‌ی پایینی
  • از دست دادن اشتها
  • تب
  • ادرار تیره رنگ
  • درد مفاصل یا عضلات
  • خارش
  • زرد شدن پوست و سفیدی چشم

روش انتقال هپاتیت B :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • وارد شدن تیغ یا سوزن های تزیقی مشترک با افراد مبتلا به خون
  • مایعات بدن مانند مایع منی و آب دهان فرد مبتلا

روش انتقال هپاتیت C :

  • وارد شدن تیغ یا سوزن های تزیقی مشترک با افراد مبتلا به خون
  • احتمال انتقال از طریق تماس جنسی پایین است

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • واکسینه شدن در برابر نوع B این بیماری بهترین راه پیشگیری برای نوع B این بیماری است
  • استفاده از کاندوم
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی
  • از ریش‌تراش، مسواک، و لوازم آرایشی و لوازم شخصی دیگران استفاده نکنید

سیفلیس

نام انگلیسی : Syphilis

سیفلیس یک عفونت باکتریایی است. این بیماری در نواحی تناسلی، پوست و غشاهای مخاطی اثر می‌کند اما ممکن است شامل دیگر اندام‌های بدن نیز شود مثل مغز یا قلب!علائم بیماری سیفلیس ممکن است در چهار مرحله اولیه، ثانویه، نهفته و سوم رخ دهد. همچنین یک بیماری‌ شناخته شده از سفلیس، نوع مادرزادی آن است که اغلب به دلیل زنان باردار آلوده به سفلیس اتفاق می‌افتد. سیفلیس مادرزی می‌تواند ناتوانی به بار بیاورد و حتی تهدید کننده‌ی حیات باشد بنابرین مهم است که زنان باردار که بیماری سیفلیس دارند درمان شوند.

مرحله اولیه

این علائم ممکن است ده روز تا سه ماه بعد از آلوده شدن نمایان شود:

  • زخم بدون درد کوچک (شانکر[3]) بر قسمتی از بدن که توسط عفونت آلوده شده است که معمولا نواحی تناسلی، مقعد، زبان یا لبها را شامل می‌شود. شانکر تناسلی معمولاً یکی است و شانکرهای غیر تناسلی روی لبها و حفره دهان دیده می‌شود.
  • بزرگ شدن غدد لنفاوی

علائم اولیه سیفلیس معمولا بدون درمان از بین می‌رود اما بیماری اصلی باقی می‌ماند و ممکن است در یک مرحله‌ی دیگر علائمی از خود نشان دهد.

مرحله ثانویه

در صورت درمان نشدن، علائم ثانویه سیفلیس بین دو تا ۱۰ هفته بعد از شانکر ظاهر میشود و اغلب شامل موارد زیر است:

  • جوش‌های مشخص قرمز یا قهوه‌ای متمایل به قرمز، زخم‌های به اندازه‌ی حدود دو سانتیمتر بر هر قسمتی از بدن، حتی کف دست‌ها و پاها
  • تب
  • خستگی و احساسی مبهم از ناراحتی
  • احساس درد

این علائم ممکن است بعد از چند هفته از بین بروند یا در طول سال چندین بار عود کنند و باز ناپدید شوند.

مرحله‌ی نهان

در برخی افراد، مرحله‌ای از بیماری سیفلیس اتفاق می‌افتد که هیچ علامتی از خود بروز نمی‌دهد که دنباله‌ی همان مرحله‌ی دوم است. علائم و نشانه‌های بیماری ممکن است هرگز برنگردند یا اینکه بیماری پیشرفت کند به مرحله‌ی سوم برسد.

مرحله‌ی سوم

بدون انجام درمان‌های لازم، باکتری سیفلیس گسترش می‌یابد و سالها بعد از آلودگی اولیه باعث نابودی اعضای حیاتی بدن و مرگ می‌شود.

علائم مرحله سوم سیفلیس عبارتند از:

مشکلات عصبی: که ممکن است باعث سکته‌ی مغزی و عفونت و التهاب غشاءها و محیط سیال مغز و نخاع ( مننژیت) گردد. بقیه موارد شامل، هماهنگی ضعیف بین ماهیچه ها، بی حسی، فلج شدن، ناشنوایی و یا مشکلات بینایی می‌باشد. تغییرات شخصیتی و جنون هم امکان‌پذیر است.

مشکلات قلبی و عروقی: که باعث امده(آنوریسم[4]) و التهاب آنورت عروق بزرگ بدن و خونریزی رگ‌ها می‌شود. سیفلیس ممکن است باعث بیماری‌های دریچه‌ی قلب نیز شود مانند مشکلات دریچه‌ی آئورت.

روش انتقال :

  • رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مهبلی با فرد مبتلا
  • رابطه جنسی مقعدی با فرد مبتلا
  • بوسیدن فرد مبتلا در صورتی که روی دهان او زخم باشد
  • انتقال از مادر به نوزاد هنگام زایمان

راه های کاهش خطر ابتلا :

  • خودداری از تماس با زخم های این بیماری روی بدن
  • استفاده از کاندوم، با این حال بیماری می تواند از قسمت هایی که کاندوم پوشش نداده منتقل شود
  • محدود کردن تعداد شرکای جنسی
[1] Trichomonas vaginalis
[2] herpes simplex virus (HSV)
[3] chancre
[4] aneurysm
برچسب‌ها: سلامت